طراحی کم نظیرمسجد العزیز در ابوظبی

با رشد سریع امارات متحده عربی، ابوظبی در بین مدرن‌ترین شهرهای دنیا قرار گرفته است. برج‌ها و ساختمان‌های مدرنی که در کنار جاده‌ها و بزرگراه‌های ابوظبی به چشم می‌خورند؛ مهم‌ترین مناظر شهر محسوب می‌شوند. در بین این ساختمان‌ها، تعدادی مسجد مهم و زیبا نیز دیده می‌شود مانند مسجد العزیز در جزیره الریم که با شروع ماه رمضان ۲۰۱۵، افتتاح شده است. مسئولیت این پروژه بر عهده معمار معروف شرکت APG و گرو پلنینگ (Planing Group) بود که تا به حال پروژه‌های زیادی را در امارات و دنیای عرب اجرا کرده‌اند. APG در این پروژه، ابتکار و ایده و کانسپت نو خود را با به کارگیری تکنولوژی بتنی فرستنده نور در نمای مسجد ظاهر کرد. این تکنولوژی محصول یک شرکت آلمانی با نام LUCEM است.

گروه سرمایه‌گذاری خصوصی حسن عبدالله محمد، متقاضی این طرح بودند که تا به حال چندین مسجد در امارات و دیگر کشورهای عربی را به دنیای اسلام هدیه کرده‌اند. در مجموع، مساحت مسجد ۵۱۰۰ مترمربع در ۳ طبقه می‌باشد که گنجایش پذیرایی از ۲۲۷۰ نفر نمازگزار را دارد. گروه حسن عبدالله محمد خواستار طرحی ماندگار و منحصربه‌فرد بودند. تیم معماری برای تحقق رویای آن‌ها، مسجدی طراحی کردند که حدود ۵۱۵ مترمربع نما بیرونی دارد و برای روکش آن از ۲۰۷ عدد صفحه بتنی در ابعاد ۱۸۰۰ در ۱۴۰۰ در ۴۰ میلیمتر، استفاده کردند. هرکدام از این صفحات دارای ویژگی‌های خاصی است زیرا با توجه به کار قالب‌گیری شده‌اند؛ بخصوص برای گوشه‌ها و نواحی خاص نما تا کاملاً به اندازه باشند.

روی هر کدام از صفحات نما، یک عبارت عربی خاص حکاکی شده است

عبارات عربی با ضخامت ۳۰ میلی‌متر روی نما خوشنویسی شده‌اند. در طول روز، رنگ سنگ طبیعی این صفحات به همراه نور خورشید، سایه‌های شگفت‌انگیزی از این عبارات ایجاد می‌کنند. در نمای مسجد، ۹۹ مورد از اسامی مبارک خداوند به چشم می‌خورند.

با شروع عصر، لامپ‌های LED که در پشت صفحات نما تعبیه شده، فعال می‌شوند و با فرستادن نوری به سطح این صفحه‌ها، عبارات حکاکی شده نورانی و درخشان می‌شوند. بتن استفاده شده در نما، ضد آب بوده و در مقابل آب‌وهوای گرم و طوفان‌های شن ابوظبی مقاوم هستند.

برای آن که صفحات از نظر ابعادی دقیق بوده و در نتیجه نمایی بی‌عیب و نقص ایجاد کنند؛ هرکدام از صفحه‌ها را جداگانه قالب‌گیری کردند.

یاسر فواد، طراح پروژه می‌گوید: این مسجد حامل پیامی است که شما را از جهان مادیات دور کرده و به متافیزیک جنبه‌های مختلف زندگی و خداوند متعال نزدیک می‌کند. دیوار مسجد زنده است و با دعوت از بازدیدکنندگان برای خواندن اسامی خداوند، بخشی از پیام بنا را انتقال می‌دهد.

آقایان یاسر فواد از شرکت APG، ولفگانگ فون زابک از شرکت ALD و مارجان بارله از LUCEM، صاحبان ایده حکاکی روی صفحات بتنی فرستنده نور بودند.

سطح خاص و رنگ پنلهای نما بتنی فرستنده نور

طبق خواسته مشتری مبنی بر اینکه عبارات حکاکی شده شبیه کار دست دیده شوند و با دیگر سنگ‌های طبیعی استفاده شده در قسمت‌های مختلف مسجد همخوانی داشته باشند؛ سطح پنل ها یک حالت شن‌پاشی شده دارد. همچنین تیم طراحی سعی کرد که رنگ آن‌ها شبیه سنگ‌های بومی آن منطقه باشد.

هدف یاسر فواد، طراحی مسجدی هماهنگ با دیگر ساختمان‌های جزیره ریم بود. بنای مسجد مانند مجسمه‌ای برخاسته از دل خاک است. ظاهر مسجد این حس را القا می‌کند که بنا از شن ساخته شده است و این ناشی از رنگ بتن و رنگ انتخابی خاص سنگ‌های طبیعی می‌باشد.

با توجه به زاویه تابش خورشید، رنگ صفحات نما متفاوت دیده می‌شود. در طول روز وقتی که زاویه تابش مستقیم نیست؛ نما رنگ شنی گرم را به خود می‌گیرد. هنگام غروب که زاویه تابش روی سطح حدود ۹۰ درجه می‌شود؛ رنگ خاکی تیره را خواهید دید و در هنگام طلوع خورشید و بعدازظهر، رنگ غالب، خاکستری شنی یا خاکستری است. در ساعات شبانه، یک رنگ سفید گرم درخشان، مسجد را به شکل ماه و ستاره نشان می‌دهد. طرح مسجد کاملاً مدرن است؛ اشکال دایره ای و گرد در مساجد قدیمی بیشتر به چشم می‌خورند اما در مسجد العزیز، اشکال مربعی و مثلثی را تماشا خواهید کرد.

سفارشات خاص

روی نمای مسجد، ۹۹ مورد از اسامی مبارک خداوند متعال مطابق با دستورالعمل‌های کتاب مقدس قرآن حک شده است. برای دستیابی به طرح دستی این اسامی، تعداد زیادی از متخصصین اسلامی و خوشنویسان گرد هم جمع آمدند؛ سپس طرح را به فرمت اتوکد تبدیل کردند تا برای قالب‌گیری صفحه‌ها استفاده شود. ضخامت این عبارات مقدس، ۳۰ میلی‌متر است که باعث شده ضخامت صفحات تا ۷۰ میلی‌متر افزایش یابد. مساحت این صفحه‌ها ۱۸۰۰ در ۱۴۰۰ میلی‌متر است و هرکدام ۳۰۰ کیلوگرم وزن دارند. البته یکی از صفحه‌ها دارای مساحت ۳۶۰۰ در ۱۴۰۰ میلی‌متر و وزن ۶۰۰ کیلوگرم است.

تکنولوژی نورپردازی ضد آب

در پشت پنل ها از سیستم نورپردازی OSRAM استفاده شده که ضد آب می‌باشد. ارتفاع کلی هر سیستم نورپردازی ۳۰ سانتی‌متر است اما کابل‌های چرخشی آن‌ها، امکان اعمال مستقیم و غیرمستقیم لامپ‌ها را فراهم کرد. اگرچه طول عمر این نوع برق‌کشی بسیار بالاست ولی باز هم امکان تعویض لامپ‌ها بدون جابه‌جایی پنل نما وجود دارد. همچنین مصرف برق این سیستم نسبت به سیستم‌های برق‌کشی قدیمی، کمتر است.

نصب پنلها با روش‌های مرسوم

برای نصب صفحات بتنی فرستنده نور از روش‌های رایج برای نصب سنگ‌های طبیعی استفاده کردند. برای نصب هر پنل از ۱۶ قلاب در زیر آن استفاده شد. در واقع از یک نوع سیستم نصب شیمیایی و مکانیکی استفاده کردند.

گروه متخصص بین المللی

دلیل همکاری با شرکت LUCEM، پروژه‌های موفق آن‌ها در نقاط مختلف دنیا بود؛ پروژه‌هایی مانند بانک مرکزی گرجستان، ساختمان اداری سیگنال ایدونا در دورتموند، مرکز ARUP در مسکو، هتل شرایتون در Spitzingsee، هتل هامبورگ و... که در آن‌ها از پنل های این شرکت استفاده شده است.

از دیگر پروژه‌ها می‌توان به یک سالن نیایش در قطر که در سال ۲۰۱۳ تکمیل شد یا یک رستوران زنجیره ای در کویت نام برد. همچنین پنل های این شرکت را می‌توان در یک شهرک مسکونی شامل ۲۸ آپارتمان با ارتفاع ۴۰ متری دید که در ازمیر ترکیه واقع است.