آلبرت کان (Albert Kahn)

آلبرت کان (۲۱ مارس ۱۸۶۹ تا ۸ دسامبر ۱۹۴۲)، ملقب به معمار شهر دیترویت، یکی از پرکارترین معمارهای تاریخ آمریکاست. در سازمان ثبت ملی مکان‌های تاریخی، بیش از شصت اثر از وی به ثبت رسیده است. پرونده حرفه‌ای پنجاه‌ساله آلبرت کان، شامل طراحی مجتمع‌های مسکونی، ساختمان‌های اداری و حتی آکواریوم است. آثار او جلوه‌گر سبک‌های مختلفی چون هنرهای زیبای فرانسوی، هنر دوران ژرژرها و هنر دکو هستند. کان با طراحی کارخانه‌های فورد و Packard Motors به پایه‌گذاری ظرافت صنعتی دیترویت کمک کرد؛ ظرافتی که با سبک معماری بوهاوس آلمان در تضاد است.

آلبرت کان در پروس، منطقه‌ای از آلمان کنونی، متولد شد؛ در ۱۱ سالگی به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. در آمریکا، خیلی سریع،  گرایش به معماری در او شعله‌ور شد و در حالی که فقط یک نوجوان بود؛ موفق شد در شرکت Mason & Rice مشغول به کار شود. در سال ۱۸۹۵، کان این کمپانی را ترک و شرکت خصوصی خود را با نام آلبرت کان و همکاران تأسیس کرد. در آغاز راه، پروژه ساخت خانه یک تاجر ثروتمند دیترویتی، یک کلیسا و یک باشگاه اسکواش به او محول شد.
کمی بعد، آلبرت کان با کمک برادرش جولیس و یک مهندس سعی کرد؛ تکنیک نوظهور بتن مسطح را توسعه دهد؛ آن‌ها حاصل کار خود را Kahn Trussed Bar نامیدند. در این روش، بال‌های فولادی را تا ۴۵ درجه خم می‌کردند تا تنش را در سرتاسر تیر توزیع کنند. کان، این شیوه را در سال ۱۹۰۳ در طراحی آپارتمان‌های Palms و در سال ۱۹۰۵ در طراحی تأسیسات کارخانه اتومبیل‌سازی Packard به کار بست؛ در واقع اولین بار بود که در آمریکا در پروژه تأسیسات یک کارخانه اتومبیل‌سازی از بتن مسطح استفاده می‌شد.

کمپانی اتومبیل‌سازی فورد نیز طراحی شوروم ها و تأسیسات خود را در سراسر کشور به آلبرت کان سپرد؛ مانند پروژه Highland Park Ford Plant در سال ۱۹۱۰ و مجتمع Ford River Rouge در سال ۱۹۱۷ که با هفت مایل طول به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه زمان خود در آمریکا شناخته شد و ۱۲۰ هزار کارگر را در خود جای می‌داد. کارخانه‌های کان را با پلان‌های باز، تابش نور طبیعی، امکانات تهویه، پنجره‌های نواری و مانیتورهای روی بام به یاد می‌آوریم. پلان باز کارخانه‌ها، نتیجه استفاده از خرپاهای فولادی بلند بود. در سال‌های بعد نیز، طراحی خانه فرزند هنری فورد را تحت عنوان Edsel and Eleanor Ford در سال ۱۹۲۹ و هتل Dearborn Inn در سال ۱۹۳۱ را بر عهده گرفت. Dearborn Inn، هتلی لوکس و به سبک هنر دوران ژرژرها است که فورد، آن را به عنوان اولین هتل فرودگاهی دنیا معرفی کرد.
در اواخر دهه ۱۹۲۰، هنر دکو در آثار کان نمایان شد؛ مانند دفتر مرکزی SS Kresge World و برج سی طبقه Fisher که هر دو در سال ۱۹۲۷ تکمیل شدند؛ گفته می‌شود که طرح دومین ورودی Eliel Saarinen برای برج تریبون شیکاگو از این پروژه‌های کان الهام شده است. کان در طراحی برج Burton Memorial دانشگاه میشیگان هم از هنر دکو استفاده کرد؛ در جایی که وی بیش از بیست ساختمان طراحی کرد.

در همین حین، یعنی در زمان سلطنت ژوزف استالین، کان به عنوان معمار مشاور ساخت‌وسازهای صنعتی شوروی نیز شناخته شد. کار خود را در شوروی با طراحی کمپانی تراکتورسازی Stalingrad شروع کرد؛ این پروژه در سال ۱۹۲۹ به وی محول شد و تا سال ۱۹۳۲ به طراحی‌هایش در شوروی ادامه داد. در این محدوده زمانی، شعبه‌ای از شرکت طراحی کان را در مسکو راه‌اندازی کرد و اداره آن را به برادر کوچک‌ترش، موریتز واگذار کرد. موریتز، بیش از چهار هزار معمار و مهندس روس را استخدام کرد و برای طراحی پانصد کارخانه و تأسیسات آموزش داد.
کان تا لحظه مرگش در ۸ دسامبر ۱۹۴۲ به کار خود ادامه داد. شرکت آلبرت کان، همچنان با نام او، مشغول به فعالیت است و اخیراً در سال ۲۰۱۵ در پروژه مجتمع Taubman دانشگاه دیترویت با Morphosis همکاری کرده است. آلبرت کان با ابتکارات فنی، مهارت گسترده و نقشش در خلق محیط‌های صنعتی آمریکا و دنیا، میراثی ماندگار از خود به یادگار گذاشته است.