۷ مرحله اصلی دوران زندگی بتن‌های مدرن

در طول قرن گذشته، بتن بیشتر از هر ماده دیگری، دستخوش تغییر شده است. در زمان‌های مختلف و در نقاط سراسر دنیا، این ماده در همه جا حاضر و مورد علاقه دنیای معماری بوده است. مخلوط ساده دانه‌های سنگی و سیمان در تمام جنبش‌های تئوری معماری و ساخت شهرها، حضور داشته است. به عنوان یک نتیجه، بیشتر ساختمان‌های بتنی، هویت مردمی را منعکس می‌کنند که آن‌ها را طراحی کرده، ساخته و درون آن‌ها زندگی کرده‌اند.
کتاب paidon (پایدون)، تحت عنوان بتن، به تشریح دوره تکامل این ماده می‌پردازد و کاربرد صدساله آن را با تصاویر سازه‌های بتنی مختلف، به تصویر می‌کشاند. با سیاحت در این گالری بزرگ قادر به درک لحظات کلیدی دنیای معماری خواهیم بود که در فصول قابل‌توجه دوران زندگی بتن، خلاصه می‌شود. ما نگاهی به هفت مورد از اساسی‌ترین لحظات زایش بتن‌های معاصر می‌اندازیم.

۱- Infancy

ساختمان Ennis House کاری از Frank Lloyd Wright در لس‌آنجلس، ۱۹۲۴

بلوک بتنی؟ ارزان‌ترین (و زشت‌ترین) چیز در دنیا، این‌ها جملاتی است که Frank (فرانک) برای بیان احساس خود از تجربه ساخت یک خانه در آمریکا، استفاده کرد؛ خانه‌ای که با بلوک‌های بتنی با چهار بافت، طراحی شد. او در ادامه گفت؛ چرا کاری را که برای ناودان انجام دادیم؛ نمی‌بینیم؟ این ماده ممکن است ماندگار، عالی و زیبا باشد. تجربه اول او در سال ۱۹۲۴، در واقع دوران آغازی ورود بتن به دنیای معماری بود. او در قرن بیستم؛ باز هم به سراغ بتن رفت و ساختمان‌های معروفی مانند Fallingwater (فالینگواتر) در پنسیلوانیا و Guggenhiem (گاجنهایم) در نیویورک را خلق کرد.

۲- Schoolboy

ساختمان Clones of Unite d'Habitation کاری از Le Corbusier، مارسی، فرانسه، ۱۹۵۲

به تعبیری این دوران به یک مرد نابالغ تشبیه می‌شود که هنوز به سن قانونی نرسیده و نمی‌توان اختیار تام به او داد. البته این توصیف در رابطه با Corbusier (کوربوسیر) الزامی نیست اما ساختمان‌های نسنجیده بسیاری مانند Park Hill در شفیلد انگلستان، از این دوران به جای مانده است. البته عبرت گرفتن از اشتباهات گذشته موجب بازسازی این ساختمان در سال ۲۰۱۱ شد؛ پروژه‌ای که موفق به دریافت جایزه Stirling Prize (استرلینگ پرایز) شد.

۳- Lover

ساختمان Los Manantiales Restaurant کاری از Felix Candela، مکزیکوسیتی، مکزیک، ۱۹۵۸

شاید یکی از احساسی‌ترین قصیده‌ها درباره بتن، ساختمان مواج و نازک Candela (کندلا) باشد. او درست مانند یک عاشق، هرگز احساساتش را پنهان نمی‌کند. Candela، در مورد زیبایی این ماده ساختمانی و طرح خود، با شور و هیجان صحبت می‌کند: من فکر می‌کنم که بهتر از این نمی‌شود؛ پوسته دقیقاً همان چیزی است که باید باشد؛ ساده، خوش‌ترکیب و سبک. در واقع، عشق Candela به بتن، باورنکردنی بود. در دنیای امروز، شاید فقط Tadao Ando (تادائو آندو)، اینچنین از بتن تعریف و تمجید می‌کند.

۴- Soldier

ساختمان Government Service Center کاری از Paul Rudolph، بوستون، ۱۹۷۱

این مرحله به یک مرد تندمزاج تشبیه شده است؛ مردی که به دنبال کسب شهرت هست حتی اگر به بهای پذیرش خطرهای احمقانه باشد و این شهرت، زودگذر باشد. یکی از بارزترین مثال‌هایی که در این مورد می‌توان زد، این ساختمان دولتی بوستون است.

۵- Justice

ساختمان Casa da Musica کاری از OMA، پورتو، پرتغال، ۲۰۰۵

در این مرحله، یک دانش اکتسابی از سال‌ها تجربه، حاصل شده بود. این دوران، مرحله رونق و کسب جایگاه اجتماعی بتن به شمار می‌آید. شاید یکی از تأثیرگذارترین افراد در ۳۰ سال اخیر Rem Koolhaas (رم کولهاس) از شرکت OMA باشد که این ساختمان زاویه‌دار را در پورتو طراحی و اجرا کرد. این دانش آگاهانه را می‌توان در بسیاری از پروژه‌های سال‌های اخیر دید مانند پروژهBNKR Arquitectura's Sunset Chapel که در آکاپولکو، شهری در مکزیک، اجرا شد.

۶- Old Age

ساختمان Meiso no Mori Crematorium کاری از Toyo Ito و Associates Architects، ژاپن، ۲۰۰۶

شخصیت طعنه‌آمیز شکسپیر بیان می‌کند که در این مرحله از زندگی، شخص یک پوسته از خود سابقش است. در زبان معماری، بلوغ بتن به عنوان یک ماده ساختمانی، حاصل راه‌ها و مدل‌های متعددی است که قبلاً مورد استفاده قرار گرفته است. این بنای ژاپنی که بالای زمین شناور مانده مانند ابرهایی است که به آرامی حرکت می‌کنند؛ این اثر با کارهای دهه ۱۹۷۰ متفاوت است اما یادآور خاطرات مدرن گرایی Candela است.

۷- Second Innocence

Guangzhuo Opera House کاری از زاها حدید، گوانژو، چین، ۲۰۱۰

در آخرین مرحله از این دوره هفت‌گانه، سادگی خود را بازمی یابد و تازگی را بازتاب می‌کند؛ بدون اینکه تحت تأثیر تجارب دوران نخست باشد. تکنولوژی‌های جدید باعث خلق سبک‌های جدیدی می‌شوند که منجر می‌شود؛ ما دوباره مواد استخراج شده از زمین را امتحان کنیم. از این نظر، معماری پارامتریک زاها حدید، یک مثال خوب است. او روش‌های مختلف و تکنیک‌های ساخت‌وساز متنوعی را آزمایش می‌کند تا طرح‌های الگوریتمی را استخراج کند مانند پنل‌های بتنی ساختمان Guangzhuo Opera House (گوانگژو اپرا هاوس) که در چین قرار دارد. فرآیندهای جدید، یک سری چالش تازه، فرصت و اشتباه با خود به همراه می‌آورند اما این قدرت را دارند تا جانی نو به زندگی این ماده قدیمی ببخشند.