مرور ادوار مختلف نمایشگاه پاویون گالری سرپنتین

حدود دو دهه است که نمایشگاه سالانه پاویون گالری سرپنتین را به عنوان یکی از قابل پیش‌بینی‌ترین رویدادهای معماری لندن و جامعه معماری دنیا می‌شناسیم. نمایشگاه سال ۲۰۱۶، علاوه بر رونمایی از یک پاویون که رسم هرساله آن است؛ به معرفی چهار خانه ییلاقی نیز پرداخت. نمایشگاه سال ۲۰۱۶ با رونمایی از خانه‌های ییلاقی نشان داد که بعد از حدود دو قرن، همچنان با قدرت به کار خود ادامه می‌دهد. هر ۱۶ پاویون سابق، جلوه‌گر افکار نو، نمادی ماندگار و پیامی قوی برای دنیای معماری بوده‌اند. اگرچه پس از برگزاری نمایشگاه در تابستان، پاویون‌ها از سایت حذف می‌شوند اما از طریق عکس و سمینارهای معماری به اشتراک گذاشته می‌شوند. با رونمایی از شانزدهمین پاویون سرپانتین، ما به عقب برگشتیم و به پاویون‌های ادوار گذشته، جنبه‌های مهم آن‌ها و اثری که بر افکار عمومی جامعه معماری گذاشته‌اند؛ نگاهی انداخته‌ایم.

فلسفه‌ای که در پس برگزاری این نمایشگاه وجود دارد؛ ساده است؛ به معمارهایی که هیچ‌وقت پروژه‌ای در انگلستان اجرا نکرده‌اند؛ فرصت داده می‌شود که استعداد خود را در این کشور به نمایش بگذارند. از این معمارها دعوت می‌شود که یک پاویون موقتی در طبقه همکف گالری سرپنتین واقع در پارک Hyde لندن بسازند. به هر معمار مدعو، شش ماه وقت داده می‌شود تا پاویون خود را بسازد و در نمایشگاه تابستان به نمایش بگذارد. زمان کوتاه و حوزه محدود نمایشگاه، محیطی ایدهآل برای کسب تجربه‌ای ایمن است؛ تجربه‌ای دور از کارهای واقع‌گرایانه. سرپنتین، معماری به خاطر معماری است. بعد از ۱۷ سال، گالری سرپنتین به پلتفرمی مهم برای تبلیغ تجربه عملی معماری تبدیل شده است.

۲۰۰۰: زاها حدید

شاید هیچ معماری برای تحقق هدف نمایشگاه، کامل‌تر از مرحوم زاها حدید نبود. حدید که همزمان مورد ستایش و انتقاد جامعه معماری قرار داشت؛ شهرت خود را مرهون هندسه‌های چشمگیر و طرح‌های کاملاً تجربی است. معماری که حالا شهرتی جهانی دارد؛ در اولین پروژه خود در انگلیس، ساختاری خیمه مانند خلق کرد که با استفاده از یک اسکلت مثلثی حمایت می‌شد.

۲۰۰۱: دنیل لیبسکیند

Eighteen Turns یا همان پاویون سرپنتین لیبسکیند با استفاده از ورقه‌های فلزی شیب‌دار ساخته شده بود که شکلی پویا را تشکیل داده بودند. رد پای هنر اریگامی و نمای فلزی سخت Eighteen Turns را می‌توانیم در پروژه‌ای به مهمی موزه یهودیت برلین ببینیم. این موزه هم در سال ۲۰۰۱ افتتاح شد. هیچ‌کس سؤال نکرد که چگونه پاویونی به این سادگی از طرح یک موزه الهام گرفته شده یا چرا پاویون به عنوان تیزر پروژه‌ای بزرگ و دائمی طراحی شد.

۲۰۰۲: تویو ایتو و Cecil Balmond

ظاهراً نمای این پاویون ترکیبی رندمی از اشکال مثلثی و ذوزنقه‌ای است. اما در واقع، پاویون تویو ایتو مبتنی بر هندسه‌ای مکعبی است که در حین چرخش، گسترش هم یافته است. بازی بین نور، سایه، المان‌های شفاف، المان‌های مات و جامد، شرایط فضایی جذابی در داخل پاویون خلق کرده است.

۲۰۰۳: اسکار نیمار

پاویون نیمار، ما را به عصر طلایی مدرنیته می‌برد. پاویونی بتنی و سفیدرنگ که از طریق یک شیب‌راهه وارد آن می‌شوید. نیمار، مجموعه‌ای از المان‌های موجود در آثار نیمه‌های قرن خود را در این پاویون به نمایش گذاشت. اصل طراحی این معمار برزیلی معروف بر پایه سادگی استوار است؛ اصلی که در طراحی پاویون سرپنتین هم رعایت شد.

 

۲۰۰۴: MVRDV(ساخته نشد)

به خاطر محدودیت‌های زمانی و هزینه،MVRDV موفق نشد که پاویونی شبیه به ساختارهای کوهستانی بسازد.

۲۰۰۵: Alvaro Siza و Eduardo Souto de Moura

این پاویون به ساختمان نئوکلاسیک گالری سرپنتین و چشم‌انداز ناهموار سایت احترام می‌گذارد. طرح نهایی، حاصل دست‌کاری یک چهارچوب مستطیلی است که شکلی خوش‌ترکیب ایجاد کرده است.

۲۰۰۶: ریم کولهاس

ریم کولهاس با همکاری Cecil Balmond، پاویونی گرد و یک طبقه طراحی کرد که از طریق یک سایبان قابل باد کردن و بیضوی محافظت می‌شود. با توجه به شرایط آب و هوایی، سایبان را می‌توان پایین آورد یا بر فراز پاویون قرار داد. با توجه به سابقه نمایشگاه سپرنتاین، کولهاس پیش‌بینی کرده بود که بعد از رونمایی از پاویون، برنامه‌ای شلوغ و پر در انتظارش هست؛ مانند مصاحبه‌های ۲۴ ساعته. کولهاس، پاویونی برای اجرای برنامه‌های جذاب طراحی کرد؛ نه پاویونی که فقط خودش جذاب باشد.

۲۰۰۷: Olaffur Eliasson و Kjetil Thorsen

این پاویون برای برنامه دیگری ساخته شده بود اما چون پاویون گالری سرپنتین آماده نشده بود؛ از پاویون Eliasson و Thorsen در نمایشگاه سرپنتین رونمایی شد. این پاویون فرفره‌ای شکل و چندطبقه با استفاده از چوب روکش شد و استادانه‌ترین محصولی بود که تا ۲۰۰۷ در سرپنتین عرضه شده بود. هر هفته، دانشمندان و هنرمندان مختلف، برنامه‌ای تجربی در این پاویون اجرا می‌کنند.

۲۰۰۸: فرانک گری

اگرچه پاویون گری، تکرار دیگر کارهای سرکش او بود اما گهری توانست راهی برای به چالش کشیدن این کار نیز پیدا کند. اگر پروژه‌های پیشین گهری را انفجار اشکال قلمداد کنیم؛ پاویون وی، عکس این ایده است. ظاهراً سایبان‌های شیشه‌ای پاویون داخل چهارچوب آن می‌ترکند. این پاویون نتیجه اولین همکاری گری با فرزندش ساموئل است که هم پاویونی برای گالری سرپنتین و هم مکانی برای برگزاری سمینارها و رویدادهای مختلف بود.

SANAA :۲۰۰۹

شاید طرح Kazuyo Sejima و Ryue Nisizawa، سرراست‌ترین و ساده‌ترین ساختار را داشته است؛ یک تکه آلومینیوم تخت رفلکس که از طریق ستون‌های ظریف حمایت می‌شود. اما در عین سادگی، پاویون مانند بخاری که به هوا بلند شده، ورقه فلزی که ذوب شده، توده ابر یا آب جاری دیده می‌شود. همچنین شکلی دوره‌ای در کار آن‌ها تداعی می‌شود؛ آمیزه‌ای از اشکال قطره‌ای منحی الخط.

۲۰۱۰: ژان نوو

رونمایی از پاویون قرمزرنگ و چشمگیر نوول مقارن با چهلمین سالگرد گالری سرپنتین بود. پاویون نوول از یک تالار سخنرانی، کافه و فضاهای عمومی تشکیل شده بود که بیشترین شباهت را به ساختمان‌های عادی داشت؛ چیزی که در شرایط این نمایشگاه تأکید نشده است. پاویون با استفاده از پلی کربناتی خوش‌رنگ ساخته شد و روحی شاد داشت که با فضای سبز باغ در کنتراست بود؛ مانند ساختمان Parc de la Villette اثر .Bernard Tschumi

۲۰۱۱: Peter Zumthor

Zumthor به بازی بین جامدات و حفره‌ها علاقه‌مند است و در طراحی پاویون سرپنتین نیز از آن غافل نشد. مانند بیشتر کارهای سابق خود در Therme Vals، از این بازی به عنوان وسیله‌ای برای خلق لحظاتی ژرف اندیشانه و فطری در درون بنا استفاده کرد. Zumthor سعی کرد؛ اثری شبیه به یک باغ خلق کند؛ یک باغ محصور که مانند یک فضای دنج عمل می‌کند و توسط طراح باغ هلندی Piet Oudolf طراحی شده است.

۲۰۱۲: Ai WeiWei و Herzog & De Meuron

هنرمندان چینی و معمارهای سوئیسی پس از کسب موفقیتی بزرگ در بازی‌های المپیک پکن به همکاری خود ادامه دادند و از اولین همکاری خود در انگلیس رونمایی کردند که با بازی‌های ۲۰۱۲ لندن همزمان بود. این تیم که متشکل از ده متصدی بود؛ از رویکردی باستان‌شناسانه استفاده کرد. آن‌ها، پنج فوت گودبرداری کردند و یک صفحه رفلکس شناور را روی آن قرار دادند. ۱۲ ستون از این صفحه ساپورت می‌کنند. تعداد ستون‌ها به پاویون‌های قبلی سرپنتین احترام می‌گذارد. این پاویون مانند یک باستان‌شناس عمل کرده و بیننده را تشویق می‌کند که به گذشته سرپنتین توجه کند.

۲۰۱۳: Sou Fujimoto

The Cloud یا پاویون Fujimoto مانند یک قطره نیمه شفاف نامرتب است که از شبکه‌های روشن تشکیل شده است. تم رایج در آثار Fujimoto در این پاویون هم دیده می‌شود که رابطه بین معماری و طبیعت را زیر سؤال می‌برد. این پاویون، تداعی‌گر موفق‌ترین اثر وی در آن زمان، یعنی خانه NA است.

۲۰۱۴: Smiljan Radic

Smiljan Radic، معماری شیلیایی بود که تا قبل از شرکت در نمایشگاه سرپنتین از شهرت چندانی برخوردار نبود اما بعد از حضور در سرپنتین به شهرتی جهانی دست یافت. مجله گاردین در مورد پاویون Radic نوشت: یک پیله پیازی رنگ که جلوه‌گر تمام چیزهایی است که آن را ساخته‌اند. ساختار عجیب پاویون متکی بر شالوده‌ای اندیشمندانه است. در پاسخ به ضخامت زیاد و مونتاژ لایه‌ای ساختمان‌های انگلیس، Radic، ساختمانی فوق‌العاده نازک طراحی کرد. پوسته پاویون از جنس فایبرگلاس ۱۰ میلی‌متری است. ساختار دونات شکل پاویون در کنار سنگ‌های پراکنده سایت قرار گرفته است.

۲۰۱۵: SelgasCano

عجیب‌ترین و شاید انتقادبرانگیزترین پاویون، the most critiqued باشد. طراحی این پاویون بر عهده Jose Selgas و Lucia Cano از استودیو اسپانیایی SelgasCano بود. آنها، ساختاری چندضلعی اما نامنظم طراحی کردند که از صفحات مات تابیده یا ETFEهای رنگارنگ تشکیل شده است. این پاویون که شبیه به گربهای بزرگ است؛ یک تونل بازی است که چند ورودی، خروجی و دالان دارد. در طرح پاویون، اصل سادگی و روشهای بنیادی رعایت شده است؛ به گونهای که پاویون جلوهگر ساختار، نور، شفافیت، سایه، تغییر و شگفتی است.

۲۰۱۶: بیارک اینگلس

پاویون ۲۰۱۶ بیارک اینگلس با فضا و بعد بازی می‌کند؛ پاویونی که از بالا یک استوانه باریک آجری است و از پایین به فضایی گسترده تبدیل می‌شود که شامل یک کافه و یک فضای عمومی است. چهار خانه ییلاقی، این پاویون را همراهی کردند که طراحی آن‌ها به معمارهایی سپرده شده بود که تا به حال هیچ بنا دائمی در انگلیس نساختهاند. Kunle Adyemi، Barkow Leibinger، Yona Friedman و Asif Khan، معمارهای خانههای ییلاقی بودند.